بیماری ناشی از کاهش ناگهانی فشار
انجمن پزشکی کوهستان ایران: غواصی یکی از رشته های جذاب در ورزشهای طبیعی از جمله در آبهای آزاد و غارنوردی است که آشنایی با بیماریهای خاص این ورزش می تواند ایمنی بیشتری برای علاقمندان به این ورزش فراهم کند. بیماری ناشی از کاهش ناگهانی فشار عبارت است از یک وضعیت همراه با درد و گاهی تهدیدکننده زندگی که در آن حباب‌های کوچک گاز در خون تشکیل می‌شود و دلیل آن کاهش ناگهانی در فشار محیط است.
علایم شایع
بلافاصله یا تا 24 ساعت پس از تغییر ناگهانی فشار، علایم زیر ممکن است ظاهر شوند:
درد مفصلی خفیف تا شدید، به خصوص در شانه‌ها، آرنج‌ها، و مفاصل ران و زانو
درد قفسه سینه؛ تنگی نفس؛ احساس سوزش در جناغ سینه
حالت خفگی (مشکل شدید تنفسی در غواصان و افراد دیگری که بسیار سریع‌تر از آنچه که باید، از یک محیط با فشار بالا به محیط با فشار طبیعی هوا می‌روند. در این حالت، حباب‌های نیتروژن در جریان خون به وجود می‌آیند و خونرسانی به اعضای حیاتی مختل می شود، که گاهی منجر به آسیب شدید یا مرگ می گردد).
سرفه
ضعف، از دست دادن حس طبیعی، فلج، از دست دادن هوشیاری، و ندرتاً اغماء
ناتوانی در صحبت کردن، نابینایی، یا ناشنوایی
درد شکمی
مشکل در ادرار کردن
علل
تشکیل حباب‌های نیتروژن در خون. نیتروژن ، گازی است که به طور طبیعی به صورت محلول در خون وجود دارد. اگر فشار اطراف بدن به سرعت کاهش یابد مثلاً به هنگام روی آب آمدن سریع پس از غواصی، یا صعود سریع در هواپیمایی که فشار آن تنظیم نشده است، نیتروژن محلول به حباب‌هایی تبدیل می‌شود که رگ‌های خونی را مسدود کرده و باعث توقف رسیدن مواد غذایی و اکسیژن به سلول‌های بدن می شود.
عوامل افزایش‌دهنده خطر
غواصی جهت مقاصد تجاری یا تفریحی. تکرار غواصی در یک روز خطر را افزایش می‌دهد.
سفر با هواپیماهایی که فشار داخل کابین تنظیم نشده است.
کارکردن در اطاق‌های فشار
پیشگیری
پیش از انجام غواصی، از افراد حرفه‌ای راهنمایی بگیرید.
اگر وضعیت سلامت عمومی شما مناسب نیست، غواصی نکنید. اگر چاق هستید یا سابقه یکی از بیماریهای زیر را دارید، خطر غواصی برای شما زیاد است:
ـ بیماریهای ریوی، مثل آسم
ـ جمع شدن خود به خودی هوا دور ریه(پنوموتوراکس)
ـ بیماری قلبی
ـ سینوزیت مزمن
ـ بی‌ثباتی عاطفی مثل افسردگی یا مانیا
ـ الکلیسم
در موقعیت‌هایی که ذکر شد، باید فشار محیط اطراف به آهستگی و به طور تدریجی به فشار طبیعی تبدیل شود.
عواقب مورد انتظار
در بیمارانی که سریعاً درمان می‌شوند، نتیجه فوق‌العاده است؛ در سایر موارد، نتیجه بستگی به مدت و شدت علایم قبل از شروع درمان دارد.
عوارض احتمالی
آسیب دایمی به مغز
تخریب دایمی استخوان در اثر نرسیدن خون به حد کافی
درمان
اصول کلی
خود درمانی در مورد این وضعیت غیر ممکن است. اگر شما به فردی برخورد کردید که علایم بیماری ناشی از کاهش ناگهانی فشار را دارد، سریعاً به اورژانس خبر دهید.
بستری کردن بیمار در یک اتاق مخصوص جهت کاهش تنظیم شده فشار( برای این که بتوان حباب‌های نیتروژن را وادار به حل شدن در خون کرد)
درمان، زمانی به بهترین نحو انجام می‌پذیرد که زود انجام شود؛ البته بعضی از بیماران ممکن است حتی 9-6 روز پس از این واقعه نیز از درمان سود ببرند. ارجاع بیمار اهمیت حیاتی دارد حتی اگر علایم بهبود یافته باشند، زیرا در 25% بیماران، علایم دوباره باز می‌گردند.
داروها
معمولاً دارو برای این بیماری لازم نیست. داروی ضددرد نخورید، زیرا ممکن است وضعیت تنفسی را بدتر کند.
فعالیت
پس از درمان، با رو به بهبود گذاشتن علایم کارهای عادی خود را از سر گیرید.
رژیم غذایی
رژیم خاصی توصیه نمی‌شود.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر شما علایم بیماری ناشی از کاهش ناگهانی فشار را عرض 24 ساعت پس از غواصی یا صعود سریع با هواپیما بدون تنظیم فشار، پیدا کرده‌اید
