کوهنوردی، حادثه، قانون (حشمت حیدریان- عباس محمدی*) بخش 3
کوه نورد کسی است که در حال عملیات ورزش کوه نوردی باشد. در مواقع بروز حادثه یا طرح دعوا آنچه برای قاضی اهمیت دارد، فعالیت ورزشی و رعایت یا عدم رعایت مقررات ویژه است، و میزان مهارت، سن، سوابق ورزشی، انگیزه ی عملیات ورزشی، و جنسیت ورزشکار، تاثیری نفیا یا اثباتا در مسوولیت ورزشکار ندارد. نکته ی دیگر این است که انجام عملیات ورزشی در خارج از محدوده ی زمانی و مکانی مربوط به آن رشته، ورزشکار را از شمول مصونیت موضوع بند 3 ماده ی 59 قانون مجازات اسلامی خارج می کند.
حادثه در کوهستان. فعالیت های ورزش کوه نوردی در محیط بسیار گسترده ای شامل: قله ها، دره ها، دیواره های سنگی و یخی، غارها، و... انجام می گیرد. پرت شدن، سرمازدگی، گرمازدگی، ریزش بهمن، پاره شدن طناب، مارگزیدگی، مسمومیت، صاعقه و... پاره ای از خطرات کوهستان است. حوادث کوه از سه عامل سرچشمه می گیرد:
1- عامل انسانی که کوه نورد است؛ نداشتن دانش و تجربه ی کافی، اشتباه در اجرای فن ها.
2- عامل طبیعی که طبیعت و کوهستان است؛ این عامل بسیار قوی است و خطرات پنهان و احتمالات فراوانی در خود دارد و انسان در مقابل آن بسیار ناتوان است.
3- ابزار فنی که ضعف آن ها یا به کارگیری نادرست آن می تواند موجب حادثه گردد.
کوه نورد باید با آمادگی جسمی و روانی، و داشتن آگاهی های لازم یا همراه داشتن سرپرست با کفایت، به سوی کوهستان گام بردارد. و اگر حادثه ای پیش آمد باید با خونسردی و احتیاط برای نجات جان حدثه دیده اقدام کند. در گروه ها، حفظ انضباط پس از بروز حادثه یک اصل ضروری و حیاتی است. تسلط بر ترس، مبارزه با ناامیدی، به کار گرفتن خلاقیت و شهامت از دیگر عوامل مقابله با خطر و حادثه است.
زمان در ورزش کوه نوردی. اشاره کردیم که برای آن که عملیات ورزشی جرم تلقی نگردد، می بایست هر رشته در محدوده ی زمانی و مکانی خود اجرا شود. ورزش کوه نوردی دارای مقررات مدون در این زمینه نیست، اما عرف تا حد زیادی این محدوده ها را مشخص کرده و ذیلا می کوشیم در چند شاخه از این ورزش، محدوده ی زمانی عملیات ورزشی را مشخص کنیم:
1. کوه پیمایی یا صعود به قله ها و ارتفاعات؛ آغاز زمان، موقعی است که حرکت از محل تجمع کوه نوردان در دامنه ی کوهستان با کوله پشتی بر پشت شروع می شود. زمان فعالیت، تا رسیدن به هدف (قله، گردنه، یا هر نقطه ی کوهستانی دیگر) و برگشت به دامنه ادامه می یابد و در جایی که دیگر کوله پشتی بر پشت حمل نمی شود، پایان می پذیرد.
2. دیواره نوردی؛ آغاز، هنگامی است که دو یا چند هم طناب، در طناب قرار می گیرند و حمایت شروع می شود. زمان خاتمه، هنگامی است که سنگ نورد از صعود دیواره فارغ گردیده و طناب کوه نوردی دسته شده است.
3. صعود یخچال؛ آغاز زمان از لحظه ی صعود با وسایل فنی (یا بدون آن)، و خاتمه ی آن پایان صعود است که کوه نورد به دامنه بازگشته است.
4. پیمایش غارها؛ زمان از لحظه ی ورود به غار آغاز می گردد و تا لحظه ی بیرون آمدن از غار ادامه دارد.
5. راه پیمایی در جنگل و کویر؛ زمان فعالیت، با حرکت از مبداء آغاز می گردد و در موقع برگشت به مبدا (یا رسیدن به مقصد) پایان می پذیرد.
مسوولیت زمانی سرپرست و اعضای گروه، از آغاز تا پایان آن است.
گردآوری : حمید رضا طاهر
منبع : http://www.alpineclub.ir
